Eqalussuaq

Eqalussuup kigartuganngorlugu titartarnera. Uani kigutai, amia isaalu, kiisalu parasit ilisarnartoq akuttunngitsumik nassatarisartagaa, sukumiisumik takuneqarsinnaapput. Kigartorlugu titartarnera titartaasartup franskip Auguste Mayer-ip suliaraa. Ilaatigut pinngortitami ilisimatuut Paul Gaimard aamma Eugene Robert peqatigalugit Mayer, Islandimut Kalaallillu Nunaannut 1835‑36-mi ilisimatuussutsikkut ilisimasassarsiornermi peqataavoq.
SSPL/SCIENCE & SOCIETY/RITZAU SCANPIX, 2003

Eqalussuaq Kalaallit Nunaanni sumiluunniit takussaavoq aammalu nalinginnaasumik Atlantikup avannaani imaani nillertumiittuulluni, tassani immap qaavaniit 3 km-inik itissusillit tikillugit takussaasarluni. Sorsunnersuit aappaat tikillugu eqalussuaq, ilaatigut maskiinanut uuliatut atorneqartartumik, nalituumik tinguini uuliaqarnera pissutigalugu niuerutigineqartussatut pisarineqartarpoq. Ullumikkut eqalussuit qaleralinniarluni aalisarnermut akornutaaneruvoq, aammalu eqalussuup neqaa qimmit nerisassaattut taamaallaat atorneqartarluni.

Eqalussuaq kingusissukkut kinguaassiorsinnaalertaraluartoq aammalu ikittuinnarnik piaqqisaraluartoq, eqalussuit Atlantikup avannaaniittut siusinnerusukkut niuerutigineqartussatut pisarineqartarsimanertik anigorsimavaat. Oqaluttuarisaanermi pisarineqartarsimagaluartut, eqalussuit uumasuunerat taakkualu pinngortitap ataqatigiinnerani pingaaruteqarnerat pillugu ilisimasat annikitsuaraannaapput. Suut tamaasa nerisarsimavaat, tassami siuteqqut, aalisakkat assigiinngitsorpassuit, puisit allaat arferit angisuut sinnikui eqalussuit aqajaruini nassaarineqartarsimapput. Eqalussuit taamaallaat silusiat ujartarneraat, imaluunniit sukkasuujunersut uumasunik pisaqarsinnaallutik, soorlu assersuutigalugu puisinik, akuttunngitsumik aqajaruini takuneqartartunik, ilisimaneqanngilaq.

Eqalussuit immikkuullarissutiginerpaavaat ukiut 200-300 angullugit uumasinnaagami, taamaalillunilu nunarsuarmi uumasunut sivisunerpaamik uumasartunut ilaalluni. Tamanna ilaatigut isaasa igalaartaasaannik Cc14 atorlugu misissueqqissaarnikkut paasineqarpoq, aammalu alapernaarsuinernit, eqalussuit arriitsuaraararsuarmik alliartortartut takutitsisunit, uppernarsarneqarluni.

Paasissutissat allat

Kalaallit Nunaat pinngortitaa pillugu paasissutissat allat.