Oqaluttuat sisamat Aalup Kangermiup Assitalersugai

Qivaaqqiarsummik Oqaluttuaq

Titartakkamut uunga Aalut allappoq: »Qivaaqiarsuup arnarpaalussuit ikkarlummi Kangerup illuisa avataanni ulutitillugit ajunaartikkai«.
NUNATTA KATERSUGAASIVIA ALLAGAATEQARFIALU

Naggorissuseq inuit kulturianni qitiuvoq oqaluttuatoqqanilu sammineqartuarluni, minnerunngitsumik Qivaaqiarsuk pillugu oqaluttuami, Aalummik ilaatigut oqaluttuarineqartoq aamma. Qitiutinneqarpoq naggorissuseq, nunami aamma arnami. Qivaaqiarsuk piniariartilluni iluatsitsiuartuuvoq, arnallu arlalikasiit pilersoramigit arlaat iluaqutaavallaarunnaarangat nangaasarinngilaq.

Qalipakkami takuneqarsinnaavoq arnat arlallit ataatsikkut toqukkai; qeqqussat tininneranut ilivai uukapaatillugillu ulilermat tamaasa ipisillugit.

Ulaajummik oqaluttuaq

Aaluup allagartaliussaa: »Ulaajuk innersualitsoq qingaagaq«.
NUNATTA KATERSUGAASIVIA ALLAGAATEQARFIALU

Innersuit tassaapput immap sissallu akornanni anersaat, sissap iluani inuuneqartut. Qatsinnerusumi najugallit inussiarnersuupput. Amerlanertigut qajartortartut taakkunaneersut toornarisarpaat piniarnerminnilu ikiortigisarlugit. Itinerulaami najugallit qingaqanngillat. Taakku qallinaveersaagassaapput. Inunnut sinngatuujupput noqitsisinnaallutik, qingaannik kipisisinnaallutik innersuanngortitsisinnaallutillu.

Uani oqaluttuami Ulaajuk angut inuusukaaq piniariarsimalluni innersuarmik itinermi najugalimmik naapitsinera eqqartorneqarpoq. Innersuup Ulaajuk pinngitsaalillugu angerlaqatigaa, qingaa kipillugu noqilerlugulu. Ulaajuup toornani aggersarpaa, taassumalu aggerluni annaappaa. Aalaleramik toornaa oqarpoq: Tunummut saapallariarit, qinngavit timmilluni ornippaatit. Ulaajuup qingaa taamaalilluni uterpoq inissaminullu ikkuteqqilluni.

Qooqqut pillugit oqaluttuaq

Aalup asseq ima oqaasertalerpaa: »Qoornumi aavariarluni Mattiina sinnattortoq, uku qilammit aqqarlutik nalunaarfigigaat: Christian Renatus Poorkaapusilu«.
NUNATTA KATERSUGAASIVIA ALLAGAATEQARFIALU

Oqaluttuami 1850-imeersumi oqaluttuarineqarpoq angut pissarsuaq kuisikkumanngitsoq. Paasisinnaanngilaa sooq taama annaanneqarnissamik oqaluttoqartiginersoq, kisianni angakkut kisiisa paasisinnaavai. Sivitsortoq isumaa allanngorpoq kuisikkamilu Mattiinamik ateqalerpoq. Qooqqut eqqaanni aavariartilluni Mattiina sinnattorpoq inngilit marluk qilammit aqqartut. Erinageqaat oqaluttuarpullu inngilip aappaa siornatigut asasaminit Poorkaaputsimik taaneqartarsimasoq timeqanngitsoq anersaaginnanngorsimagami, aappaalu Christian Renatus, suli uineqarluni timeqartoq.

Christian Renatus tassaasimavoq siornatigut ajoqi oqaluttuallaqqissut ilaat. Oqaluttuap massuma takutippaa qanoq europamiut kulturiat inuit silarsuaannut akulerutsinneqartoq aamma.

Kaassassummik oqaluttuaq

Assiliaq ima oqaasertaqarpoq: »Kaassassuk meeraqataasa mitaatigalugu apummik saavaat, ilaasa quivaat«.
NUNATTA KATERSUGAASIVIA ALLAGAATEQARFIALU

Kaassassummik oqaluttuaq oqaluttuaavoq naggueqatigiit inuit akornanni siaruarsimalluartoq. Ateq Tunumiusut isumaqarpoq immap sullernga. Minngoq tatsit naqqanni taartumi inuugami toqumit takuneqarsinnaanngilaq. Angajoqqaat meerartaarlutik atermik tassannga atsiussigunik qulakkeerniartarpaat piniarti toquppat inuiaqatigiinni inuunertik ingerlaqqissinnaassasoq. Oqaluttuariaatsimi ersersinneqarajuppoq meerartaarsinnaanngitsunut meeqqanullu ataataarussimasunut ikiortissaarussimasunullu asanninneq.

Kaassassuk iliarsuuvoq meeqqanillu inersimasunillu qinngasaarneqartarluni, misillernartorpassuillu aqqusaartareerlugit pinngortitamut aallarpoq nukissuarnillu katersilerluni. Nakussatsikkami nakuarsuanngorluni ajortumik pinnitsigisimasani tamaasa akiniarpai.

Paasissutissat allat

Kalaallit Nunaanni kulturi pillugu paasissutissat allat.

  • Arnaq Grove

    (in. 1951) Danskisut attaveqaqatigiinnermilu ph.d. aamma cand.mag. Ilisimatusarfimmi lektori.